Een ruime blik geeft zicht

Hoe heerlijk is het om te genieten van een open en wijds uitzicht! Maar wat nu als je blikveld wordt gehinderd door een obstakel, een kader? In het geval van de bovenstaande foto is het kader ook niet onaangenaam om naar te kijken. Maar toch ben je dan genoodzaakt om te focusen en de ruime blik los te laten. En dan heb je hebt niet alles meer in beeld.

Is dat erg? Er is natuurlijk helemaal niks met focus en inzoomen. Zeker als je bezig bent met een specifiek project of een taak, het lezen van een boek of het maken van een schilderij. Maar dan is er genoeg ruimte om jouw kwaliteiten te laten ontvouwen. Misschien komt je creativiteit of analytisch vermogen helemaal tot bloei en zit je in op een bepaald moment helemaal in de flow. De tijd lijkt wel verdwenen.

Maar voor je het weet gaat de bel, de telefoon, komt er een collega of huisgenoot langs met een kritische opmerking. En dan poef, dan is het weg. De schrikt zorgt voor een alertheid en de flowfocus verandert in een hyperfocus. En dat gebeurt allemaal in microseconden. De adem verkort, de hartslag gaat iets omhoog. Deze milde verstoring is uiteindelijk geen dreiging en al snel ontspant het innerlijke geactiveerde alarmsysteem weer.

Iedereen zal wel herkennen dat het dan wel weer wat lastiger is om in die flow te komen. Misschien herinner je je ineens weer dat er nog een deadline te halen valt, of dat je zeker iets nog moet doen voor een bepaald tijdstip. Het brein heeft de kaders weer in beeld gebracht die de volledige openheid van jouw flow nu beperken en voedt toch nog jouw alarmsysteem.

Wat kan je dan doen?

Maak dan eens gebruik van de wijsheid van je lichaam. Adem een paar keer rustig met open mond uit. Of schud jezelf eens wat los, beginnend bij benen, dan armen, vervolgens heupen en schouders en daarna je hoofd. Zo ontlaad je de activeringen van je lichaam op basis van eerdere alarmsignalen. Je geeft aan je lichaam de signalen dat er geen directe dreiging was en dat het geactiveerde systeem weer kan kalmeren. Het is interessant om je steeds meer bewust te worden van de signalen van je lichaam, zodat je steeds scherper de onbewuste activeringen in beeld krijgt en daardoor ze kunt kalmeren.

Bouw ook “toegewijde tijd” in, waarbij je telefoons, deurbellen en andere verstoorders zoveel mogelijk buitensluit. Kijk eens in de instellingen van je mobiele telefoon en computer. Al die handige “pop-ups” en geluidjes bij binnenkomst van een nieuwe bericht kun je gewoon uitzetten. In moderne telefoons kun je zelf helemaal programmeren wie langs welk communicatiekanaal wel of niet mag storen. En hoewel steeds vaker verborgen, er zit ook gewoon een uitknop op die apparaten.

Alles moet

Er wordt de laatste tijd veel gesproken over de relatie tussen prestatiedruk en burn-out. Ik zie die relatie wel. Gedachten, beelden en instructies van binnenuit en buitenaf over hoe we moeten zijn brengen ons in een permanente staat van urgentie. En daarbij komt nog eens het groot aantal verstoringen door apparaten. Dat werpt obstakels op om helemaal vrij onze kwaliteiten in de wereld neer te zetten. Hoewel die prikkels allemaal prima cognitief kunnen managen, komt er bij een chronische druk een moment dat het activeringssysteem van het lichaam het opgeeft. De alarmbellen en signalen zijn lang genegeerd, en het lichaam heeft voor zichzelf bedacht dat de enige relevante response nog instorten is en rustig wacht tot de bui over is.