Prestatiedruk
Wat is prestatiedruk eigenlijk?
De druk om te presteren is de laatste tijd steeds meer in beeld. Niet perse omdat we meer prestatiegericht zijn geworden. We zijn inmiddels altijd met alles en iedereen verbonden en we weten (in principe) alles. Dan kan er een onrustig gevoel ontstaan dat we dan ook op basis van al die informatie moeten handelen. Iets doen aan de klimaatcrisis, de armoedecrisis, de watercrisis.
Elk probleem lijkt groter, complexer en urgenter dan ooit te voren. Maar hoe kan dat nou dat we daar zo op aan gaan? En waarom kunnen we ons minder goed ontspannen en niet-doen, terwijl dat op vakantie vaak wel heel goed lukt.
Eén van de redenen waarom veel mensen het lastig vinden om te ontspannen is omdat zij een permanente prestatiedruk ervaren. Naast het feit dat we tegenwoordig ontzettend veel informatie te verwerken hebben, krijgen we door (social) media op steeds hogere frequentie beelden voorgeschoteld over hoe we zouden moeten zijn. Wil je relevant zijn, dan moet je voldoen aan bepaalde ideaalbeelden. Of dat nu is op je werk, of als ouder, als vriend, als therapeut.
Prestatiedruk ontstaat wanneer we het gevoel hebben dat we moeten voldoen aan hoge verwachtingen en normen die anderen of wijzelf hebben opgesteld. En dan is ontspannen natuurlijk niet het eerste waar je aan denkt.
Zo herkende ik het al in mijn studententijd, waar ik een “prestatiebeurs” had en vooral niet moest leren, maar de eindstreep binnen een bepaalde tijd halen. En ook later in mijn carrière, waarin het doel in commerciële organisaties wat minder betekenis had, maar dat het vooral ging om nog weer beter te zijn dan het jaar ervoor.
En nu, ervaar ik het zelf ook in mijn pogingen om beter zichtbaar te zijn als therapeut en bij elke zichtbaarheidsactie nauwgezet de statistieken te volgen. Slaat het aan, is er interesse, doe ik het wel goed, heb ik genoeg “likes”? Als ik dat voel opkomen, klik ik de schermen maar weer uit. Ik haal een paar keer adem en ga wat lezen met het idee dat mijn acties en intenties om mijn diensten bij een groter publiek bekend te maken belangrijker zijn dan de meetbare statistieken te volgen. Daar word ik alleen maar gestresst van.
herkennen
Hoe herken je prestatiedruk
Prestatiedruk is aan een aantal symptomen te herkennen. Dit is natuurlijk geen volledige “diagnose”, maar als je één of een combinatie van deze klachten herkent, dan zou het mogelijk zijn dat je te maken hebt met prestatiedruk.
Herken je je in één of meerdere symptomen? Dan is het tijd om er wat aan te doen. Als je gewoon probeert door te blijven gaan, brand je wellicht op en eindigt het in een burnout.
-
Angst en stress: gevoelens van spanning, angst en nervositeit die worden veroorzaakt door de druk om te presteren.
-
Perfectionisme: een streven naar perfectie en een intense angst voor fouten, zelfs als die fouten klein of onbelangrijk lijken.
-
Slaapproblemen: moeite met in slaap vallen, doorslapen of rusteloos slapen als gevolg van zorgen en spanning.
-
Lichamelijke klachten: fysieke symptomen zoals hoofdpijn, maagklachten, spierspanning en vermoeidheid als reactie op de stress van prestatiedruk.
-
Negatief zelfbeeld: een laag zelfbeeld, zelfkritiek en het gevoel dat eigen prestaties nooit goed genoeg zijn.
-
Sociale terugtrekking: vermijden van sociale situaties of activiteiten uit angst om niet aan verwachtingen te kunnen voldoen.
-
Verlies van interesse: verminderde interesse en plezier in activiteiten die voorheen als leuk werden ervaren.
-
Moeite met concentratie: concentreren en effectief te werken zijn lastig vanwege de aanhoudende stress en druk.
-
Emotionele instabiliteit: wisselende stemmingen, prikkelbaarheid en emotionele uitbarstingen als gevolg van de spanning.
ul>
Aandacht trainen
Wat kun je tegen prestatiedruk doen?
Het is natuurlijk makkelijk gezegd, dat als je klachten vanuit prestatiedruk ervaart, je gewoon even rustig aan moet doen. Maar zoals aangegeven, als je altijd het idee hebt om het beste uit je zelf te moeten halen dan is rustig aan niet echt een optie. De geest blijft actief en zoeken naar nieuwe doelen om te halen. De misvatting die we vaak hebben is dat we altijd iets moeten doen om er te mogen zijn. Om er “toe te doen”. Maar we zijn er al en ook zonder prestaties, oefeningen.
Ervaar je altijd druk om te presteren, en merk je op dat je minder energie hebt dan mensen in je omgeving, dan is belangrijk om er wel op te handelen, want als je langdurig onder prestatiedruk opereert, dan leidt mogelijk tot burn-out. Dat handelen kan bestaan uit het praten met mensen in je omgeving die je kunnen helpen (werkgevers, vrienden & geliefden) of misschien gebruik maken van professionals.
Als je het lastig vindt om er over te praten, dan kan een lichaamsgerichte benadering wellicht ook helpen. Door met het lichaam bezig te gaan worden de gedachten wellicht minder luid en blijven ze wat meer op de achtergrond. De focus verandert van buiten naar binnen. Zo kom je meer in contact met wat er allemaal in je lichaam speelt, waar spanning ziet of hoe moe het lichaam misschien eigenlijk wel is.
Hier zijn drie verschillende lichaamsgerichte technieken die je kunt inzetten om te oefenen:
Aandachtig ademen
Aandachtige bewegen met ademhaling zorgt voor een vergroting van het bewustzijn. We denken soms dat ons bewustzijn alleen maar onze gedachten zijn, maar er is nog veel meer te ervaren. Door de andere zintuigelijke input meer bewust te kunnen waarnemen, krijgt het brein minder gelegenheid om alle gedachten op de voorgrond te houden. De ervaring om te zijn zonder te doen kan bijdragen aan het kalmeren van de ervaren prestatiedruk.
Yoga
Door regelmatig Yoga te beoefenen, leer je om je beweging van je lichaam met je ademhaling te verbinden. Je kunt je Yoga beoefening zelf doen of, zoals ik, in groepsverband doen. Het helpt me ook mijn regelmaat te houden. Door regelmatig te beoefenen is yoga niet het “lapmiddel” tegen stress en prestatiedruk, maar is mijn algehele stressbestendigheid verder ontwikkeld.
Lichaamsgerichte therapie
De lichaamsgerichte benadering en aanraking helpen om het autonoom zenuwstelsel kalmeren. Misschien heb je bepaalde overtuigingen onderweg in het leven opgepikt, of kom je uit een gezin waar goede prestaties belangrijk worden gevonden. Een ontspannende massage kan niet alleen fysieke spanning verminderen, maar ook de geest kalmeren en je in een staat van ontspanning brengen.
Meer doen tegen prestatiedruk

Programma
Ontdek je Zachte Kracht
Met dit 3 maanden programma kom je weer terug in je lichaam: energiek, krachtig en ontspannen.

Ademruimte
Ademcoaching
Ademcoaching helpt je om ruimte te maken, daar waar het lichaam is vastgeschrokken.
Aandacht richten
Weer in contact met je lijf
Oefen met bewuste ademhaling en beweging. En geef signalen aan het autonoom zenuwstelsel dat er veiligheid is. Zo kan de noodzaak om te presteren kan kalmeren.
Je luistert waar en wanneer je wilt. Alleen even tijd voor jezelf en je lichaam.
Vraag hem aan en ontvang 6 korte meditaties in je mailbox.
Nu aanvragen